Co można odzyskać ze zużytych katalizatorów?

Katalizatory to obowiązkowe wyposażenie samochodów już od niemal 30 lat. Pozwalają na ograniczenie emisji szkodliwych związków towarzyszących pracy silnika spalinowego, przyczyniając się do poprawy jakości powietrza i usuwając z powstających gazów najbardziej niebezpieczne substancje. W katalizatorach używa się wielu metali, które mogą być odzyskane i użyte ponownie do produkcji innych podzespołów, chętnie poddaje się je więc recyklingowi.

Jak są zbudowane katalizatory i w jaki sposób działają?

Katalizatory mają postać niewielkich walcowanych puszek montowanych w układzie wydechowym. Są w nich umieszczone wkłady o specjalnym kształcie – najczęściej przypominającym strukturę plastra miodu – przez które przepływają spaliny. Ścianki kanałów są pokryte porowatym materiałem, w którym są osadzone elementy metali będących dobrymi katalizatorami. Ze względu na wysoką temperaturę spalin sięgającą nawet 800°C umożliwiają one zainicjowanie reakcji chemicznych, w których szkodliwe substancje zawarte w gazach wydechowych mogą być rozłożone na prostsze i nie tak niebezpieczne związki. Utlenianiu najczęściej ulegają węglowodory oraz tlenki azotu i węgla. W zależności od rodzaju pojazdu w układzie wydechowym mogą się znaleźć 1, 2, a nawet 3 katalizatory. Ponieważ metale użyte do produkcji katalizatora nie ulegają w trakcie jego eksploatacji żadnym zmianom, przy demontażu są one odzyskiwane i przeznaczane do recyklingu, pozwalającego na wydobycie cennych komponentów.

Jakie elementy katalizatorów mogą być poddane recyklingowi?

Metale wykorzystywane w katalizatorach zaliczające się do grupy metali szlachetnych to pallad, platyna oraz rod. Są one rzadkie, a ich pozyskanie kłopotliwe i kosztowne. Mogą być wydobyte dzięki technologii pirometalurgicznej lub hydrometalurgicznej i użyte ponownie. Pallad to metal, który nie występuje w stanie czystym i jest pozyskiwany z rozmaitych rud, co generuje bardzo wysokie koszty wydobycia. Rod należy do najdroższych metali ze względu na swoje bardzo rzadkie występowanie i ograniczone zasoby. Platyna jest nieco łatwiejsza do uzyskania, jednak używa się jej także w elektronice i jubilerstwie, co ma wpływ na poziom jej cen.

Firmy zajmujące się skupem katalizatorów są w stanie zaoferować za nie bardzo dobre ceny. Dobrym przykładem jest firma Katex, specjalizująca się w odzyskiwaniu metali ze zużytych katalizatorów. Pozyskuje katalizatory z pojazdów różnych marek. Aut luksusowych jak BMW czy Mercedes, a także bardziej popularnych np. pochodzących z francuskiej grupy PSA (Peugeot i Citroen) czy Opli.